اضافه وزن یا چاقی به این معنی است که بدن شما تجمع چربی بیشتری نسبت به یک فرد نرمال دارد. به‌همین‌دلیل، ممکن است خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان و حتی عود سرطان پس از درمان در شما افزایش یابد. برخی افراد از اضافه وزن خود احساس شرم می‌کنند و حتی به این دلیل از طرف اطرافیان با تبعیض و قضاوت‌های بدی مواجه می‌شوند. شاید همین مسئله باعث شده است که برای جراحی چاقی و مشورت پزشکی به دکتر مراجعه نکنند و بعد از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان، آرتروز و آپنه خواب متوجه وضعیت وخیم خود شوند. دانستن خطر ابتلا به سرطان می‌تواند به شما کمک کند بدانید مراقب چه علائم و نشانه‌هایی باشید. بهتر است بدانید که تغییرات کوچک و ساده در سبک زندگی می‌تواند تأثیر زیادی در حفظ سلامتی شما داشته باشند.
چرا چاقی با خطر ابتلا به سرطان همراه است؟
محققان هنوز در حال بررسی ارتباط بین میزان وزن بدن و خطر بروز و عود سرطان هستند. آن‌ها دلایل مختلفی پیدا کرده‌اند که چرا اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا شما به سرطان را تحت تأثیر قرار دهد. این‌ها شامل موارد زیر است:
اضافه وزن و چاقی سطح هورمون‌های انسولین و فاکتور رشد انسولین -1 (IGF-1) را افزایش می‌دهد. مقدار زیاد این هورمون می‌تواند به پیشرفت برخی سرطان‌ها کمک کند.
بافت چربی می‌تواند مقدار بیشتری هورمون استروژن تولید کند. افزایش استروژن در بروز و پیشرفت برخی سرطان‌ها مانند سرطان پستان موثر است.
التهاب مزمن در افرادی‌که چاق هستند (به‌خصوص اگر چربی شکمی بیشتری داشته باشند) بیشتر دیده می‌شود و این مسئله با افزایش خطر سرطان در ارتباط است.
سلول‌های چربی بر نحوه تنظیم رشد سلول‌های سرطانی در بدن تأثیر می‌گذارند.
بنابراین تغییرات وزنی شما در طول زندگی مانند وزن بیش‌ازحد هنگام تولد، افزایش وزن در بزرگسالی و کاهش و افزایش وزن مداوم، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را تحت تأثیر قرار دهد.
خطر ابتلا به چه سرطان‌هایی با چاقی افزایش می‌یابد؟
مطالعات نشان داده‌اند که در صورت چاقی ممکن است با سرطان‌های زیر مواجه شوید:
- سرطان پستان
- سرطان رحم
- سرطان پروستات
- سرطان پانکراس
- سرطان کیسه صفرا
- سرطان تیروئید
- سرطان روده بزرگ
- سرطان سر و گردن
- سرطان مری
- چگونه می‌توان اضافه وزن یا چاقی را تشخیص داد؟
معیاری به نام «شاخص توده بدن» یا BMI نشان می‌دهد شما مشکل اضافه وزن یا چاقی دارید یا خیر. این شاخص براساس وزن و قد اندازه‌گیری می‌شود و امروزه اغلب برای کمک به درک چگونگی ارتباط وزن با سرطان در تحقیقات استفاده می‌شود. بنابراین بهتر است با پزشک خود در مورد این موضوع صحبت کنید. BMI سالم معمولاً بین 18.5 تا 24.9 است. BMI بین 25 تا 29.5 اضافه وزن و بالاتر از 30 چاقی در نظر گرفته می‌شود.
اندازه‌گیری دور کمر نیز می‌تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی کمک کند. اندازه دور کمر برای مردان باید زیر 102 سانتی‌متر و برای زنان زیر 90 سانتی‌متر باشد.
راه‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان در صورت چاق بودن
داشتن یک رژیم غذایی سالم و تحرک بیشتر، بهترین راه برای بهبود سلامتی در صورت اضافه وزن یا چاقی است. کاهش حداقل 5 تا 10 درصد از کل وزن بدن می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. ممکن است مقدار کمی به نظر برسد اما تحقیقات نشان می‌دهند که می‌تواند سلامتی شما را تضمین کند. پیشنهاد می‌کنیم راهکارهای زیر را نادیده نگیرید:
در انتخاب‌های غذایی و برنامه روزمره خود تغییرات جزئی ایجاد کنید، به‌خصوص اگر کم‌تحرک هستید. یک متخصص تغذیه، کارشناس تربیت بدنی، روانشناس یا پزشک متخصص در زمینه کاهش وزن می‌تواند به شما در ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی کمک کند.
حداقل سه ساعت در هفته ورزش کنید. فعالیت بدنی کمک زیادی به شما در کاهش وزن تدریجی می‌کند.
اگر رژیم غذایی و ورزش منظم موثر واقع نشدند و چاقی شما باعث بروز سایر بیماری‌های زمینه‌ای جدی شده است، ممکن است پزشک مصرف داروهای چربی‌سوز و کاهش‌دهنده قند خون را توصیه کند.
در مورد انجام انواع جراحی لاغری مانند آبدومینوپلاستی، بای پس معده، اسلیو معده، لیپوماتیک و حلقه‌گذاری معده با پزشک یا جراح صحبت کنید، به‌خصوص اگر شما یک بیماری جدی مرتبط با چاقی، مانند بیماری قلبی یا دیابت دارید. امروزه انواع مختلفی از جراحی لاغری برای افرادی با BMI 40 و بیشتر یا 35 و بیشتر با وضعیت سلامتی جدی وجود دارد.
باید بدانید که جراحی‌های لاغری مانند بای پس معده، اسلیو معده و حلقه‌گذاری معده با کوچک کردن حجم معده باعث لاغری سریع می‌شوند، درحالی‌که روش‌هایی مثل آبدومینوپلاستی و لیپوماتیک با حذف چربی‌های اضافی نواحی مختلف بدن به‌خصوص شکم طی جراحی باعث کاهش وزن موضعی می‌شوند.
سخن آخر
اگرچه کاهش وزن زیاد و حفظ وزن سالم می‌تواند دشوار باشد اما باید بدانید که لاغری و چاقی مداوم نیز با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است. بنابراین سعی کنید یک روند متعادل را دنبال کنید و از گرفتن رژیم‌های تصادفی یا رژیم‌های غذایی محدود و سخت پرهیز کنید. اگر بعد از تلاش مداوم همچنان اضافه وزن دارید، بهتر است با پزشک صحبت کنید چراکه شاید کاندید مناسبی برای جراحی لاغری باشید.
